Cijfers online bestedingen

Er komen regelmatig berichten in het nieuws over de groei van online bestedingen. Jaar op jaar nemen het aantal en de totale grootte van digitale aankopen toe.
Gaat deze ontwikkeling volledig ten koste van de fysieke retail en wat is daarvan de (langetermijn) impact op winkelgebieden? Of moeten we online vooral als een additioneel kanaal zien, dat versterkt wat er in de winkelstraat al aanwezig is? En de grote vraag voor veel ondernemers: hoe is de impact van alle coronamaatregelen, cijfermatig zichtbaar?
Hieronder hebben we de informatie uitgewerkt. Als bron hebben we het onderzoek van Gfk aangehouden.

Absoluut aandeel Online (versus Offline)

Het aandeel van online versus offline verschilt per segment. De soms extreme verschillen zijn grotendeels door de lockdown te verklaren. Zo daalt het absolute aandeel online in de schoenen en lifestyle van 88%(!) in Q1 naar 49% in Q4.

De ‘gezonde’ marktontwikkeling is door de coronamaatregelen de afgelopen jaren minder goed zichtbaar. In de cijfers is niet duidelijk wat ons noodzakelijke aangepaste koopgedrag is, vergeleken met de ‘reguliere’ ontwikkelingen in consumentengedrag.

Ondanks dat het uitdagend is een goede prognose voor 2022 en verder te geven, is duidelijk dat de impact van het coronavirus en alle maatregelen op de fysieke retail ontzettend groot is geweest. Dit wordt goed zichtbaar in de tabel rechts. Daarin zijn de cijfers en trends van 2018 tot 2020 verwerkt.

Q1
Q2
Q3
Q4
Totaal
26% 11% 19% 21%
Food/ Nearfood
9% 8% 8% 8%
Non- Food
Consumentenelektronica
68% 47% 56% 44%
IT
85% 71% 79% 68%
Huishoudelijke elektronica
47% 37% 42% 35%
Kleding
77% 45% 57% 39%
Schoenen & Lifestyle
88% 55% 69% 49%
Health & Beauty
19% 16% 17% 15%
DIY & Garden
51% 34% 39% 39%
Media & Entertainment
83% 67% 75% 63%
Speelgoed
72% 48% 59% 40%
Sport & Recreatie
26% 19% 22% 20%
Telecom
79% 58% 68% 56%
Overige Producten
22% 17% 20% 17%
2018
2019
2020
Totaal
17% 18% 23%
Food/Nearfood
5% 5% 6%
Non-food
Consumentenelektronica
32% 37% 45%
IT
51% 55% 66%
Huishoudelijke elektronica
27% 30% 37%
Kleding
29% 33% 45%
Schoenen & lifestyle
38% 42% 53%
Health & Beauty
13% 13% 16%
DIY & Garden
16% 16% 23%
Media & Entertainment
55% 58% 66%
Speelgoed
27% 30% 40%
Sport & Recreatie
16% 15% 20%
Telecom
44% 43% 56%
Overige Producten
22% 22% 18%

Verschil in Online bestedingen: year to year

Zoals te zien valt, nemen de bestedingen van 2021 ten opzichte van 2020 per kwartaal toe. Er zijn uitzonderingen en flinke uitschieters zichtbaar.

Over het algemeen valt te zeggen dat de online bestedingen in elke sector groeien, waarbij er ook een paar kwartalen zijn met krimp. De totale krimp (15% tot 1%) weegt niet op tegen de groei (118% tot 3%)

Vooral bij de doe-het-zelfzaken (DIY), sport en recreatie- en telecomsector is groei, vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar, niet vanzelfsprekend.

Ook hier is de werking van de coronamaatregelen op de cijfers onduidelijk. Daarom staan in de rechterkolom de ontwikkelingen van de afgelopen jaren. In deze tabel wordt gewerkt met jaar op jaar informatie, dus bijvoorbeeld hoe verhoudt 2020 zich met 2019.

Hier wordt pas duidelijk dat de groei van 2021 afwijkt van de trend: de groei is in de meeste segmenten veel groter dan de jaren ervoor. Ook hier zijn uitzonderingen en afwijkingen zichtbaar.

Q1 t.o.v.
Q1 2020
 Q2
t.o.v. Q2 2020
Q3
t.o.v.  Q3 2020
Q4
t.o.v.
Q4 2020
Food/ Nearfood
82% 25% 49% 18%
Non- Food
Consumentenelektro.
86% 15% 46% 4%
IT
57% 3% 28% 6%
Huishoudelijke elektronica
69% 12% 37% 3%
Kleding
81% 4% 33% 1%
Schoenen & Lifestyle
66% 4% 29% 3%
Health & Beauty
28% 7% 17% 2%
DIY & Garden
21% -7% 3% 12%
Home & Living
118% 10% 59% -14%
Media & Entertainment
39% 6% 22% 11%
Speelgoed
83% 21% 48% 20%
Sport & Recreatie
28% -15% 2% -1%
Telecom
49% -1% 21% 11%
2018 t.o.v 2017
2019 t.o.v. 2018
2020 t.o.v. 2019
Food/ Nearfood
24% 24% 58%
Non-Food
Consumentenelektro.
10% 14% 44%
IT
-4% 13% 56%
Huishoudelijke elektronica
7% 16% 47%
Kleding
nb 10% 22%
Schoenen & Lifestyle
nb 19% 17%
Health & Beauty
17% 12% 33%
Home & Garden
nb 5% 83%
Media & Entertainment
-4% 0% 9%
Speelgoed
nb -2% 30%
Sport & Recreatie
-2% 9% 62%
Telecom
18% 4% 18%
Bron: Uitvoering GfK, in opdracht van Thuiswinkel.org & Retail Insiders en in samenwerking met PostNL, Betaalvereniging NL en iDEAL (nb: door wijziging meetmethode medio 2018 is bij enkele productgroepen geen vergelijking met eerder mogelijk).

Conclusie

De impact van corona is, cijfermatig gezien, goed zichtbaar. Maar wat zijn de langetermijneffecten? Komen klanten die, tijdelijk noodgedwongen online hun aankopen moesten doen, nog in dezelfde mate en vorm terug naar de fysieke winkels? Of is nu, voor specifieke doelgroepen die voorheen terughoudend waren met online aankopen, het spreekwoordelijke ‘hek van de dam’? Heeft de onnatuurlijke online groei van online bestedingen een blijvende werking?

Belangrijke vragen die voor de gehele retail belangrijk zijn en ons winkellandschap drastisch kan veranderen. Er is bij de consumentenbestedingen al langere tijd sprake van online groei en offline krimp. Veel winkelgebieden kampten al met leegstand die niet vanzelfsprekend meer werd opgevuld. Hoe behoud je nu een aantrekkelijk, bruisend en sfeervolle winkelstraat?

De benodigde visie en oplossing verschilt per gemeente. Vanuit Ik Onderneem! denken we graag met je mee. Neem daarvoor contact op met onze experts.

Auteur: Albert Popken